Świadczenia społeczne w strukturze dochodów społeczeństwa polskiego w okresie transformacji ustrojowej

Zadanie pt. „Digitalizacja i udostępnienie w Cyfrowym Repozytorium Uniwersytetu Łódzkiego kolekcji czasopism naukowych wydawanych przez Uniwersytet Łódzki” nr 885/P-DUN/2014 dofinansowane zostało ze środków MNiSW w ramach działalności upowszechniającej naukę

Measuring the population’s standard of living – dilemmas of selecting indicators

Cel - Celem artykułu jest przedstawienie i krytyczna analiza wskaźników służących do pomiaru i oceny poziomu życia ludności. Metoda badawcza –Analiza merytoryczna i formalno-statystyczna istoty oraz kryteriów doboru wskaźników w badaniach poziomu życia ludzi. Wyniki –Poziom życia ludzi jest kategorią wieloelementową i wielodyscyplinarną. W jego zakres wchodzą zjawiska z dziedziny gospodarki, edukacji, kultury, ochrony zdrowia, bezpieczeństwa publicznego, komunikacji oraz ekologii. W badaniach poziomu życia konieczne jest równoczesne wykorzystanie wskaźników charakteryzujących wszystkie te dziedziny, a następnie przekształcenie ich w jeden agregatowy wskaźnik poziomu życia. Aby zadośćuczynić regułom naukowym, przyjęte do badań wskaźniki winny charakteryzować się odpowiednimi cechami, a ich dobór musi odbywać się na podstawie ściśle określonych kryteriów i procedur. W pracy przedstawiono i omówiono te właśnie cechy wskaźników oraz kryteria ich selekcji i agregacji. Oryginalność /wartość /implikacje /rekomendacje– Artykuł powstał na podstawie długoletnich doświadczeń badawczych autora nad poziomem życia ludności. Jest próbą uporządkowania kryteriów i sposobu selekcji wskaźników dziedzin życia społecznego objętych badaniem poziomu życia ludności (tzw. wskaźniki cząstkowe) oraz ich przekształcania we wskaźnik agregatowy.Purpose – The aim of the article is to present and analyse the indicators used in measuring and assessing the population’s standard of living. Research method – Formal and statistical analysis of the nature of indicators used in research on the standard of living; evaluation of the criteria for their selection. Results – Population’s standard of living is a multitier and multi-disciplinary category. It covers phenomena pertaining to such fields as economy, education, culture, health protection, public safety, communication, and ecology. Research on the standard of living should necessarily rely on the indica-tors referring to all these areas; it should also endeavour to aggregate them within a single indicator that could be used in assessing the population’s overall standard of living. If such research is to comply withscientific principles, the indicators used therein should have appropriate features, and their selectionmust be based on strictly defined criteria and procedures. The article discusses the characteristics of such indicators and estimates the criteria for their selection and aggregation. Originality /value /implications /recommendation – The article draws on the author's extensive experien-ce in research on the population’s standard of living. It attempts at organizing the criteria and methodsof selecting the so-called partial indicators used in the current studies of the different areas of social life considered within the research on the population’s standard of living, and at transforming them into a single aggregate [email protected] Ekonomii, Finansów i Prawa, Uniwersytet Ekonomiczny w KrakowieBywalec Cz., 2010, Konsumpcja a rozwój gospodarczy i społeczny, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa.Bywalec Cz., 2017, Gospodarstwo domowe – ekonomika, finanse, konsumpcja, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków.Duda A., 2016, Konsumpcja – teorie i badania, Wydawnictwo KUL, Lublin.Gardocka-Jałowiec A., 2015, Zmiany konsumpcji a kreowanie innowacji, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok.Gide Ch., 1900, Zasady ekonomii społecznej, drugie polskie wydanie, Spółka Wydawnicza Polska, Kraków.Grzega U., 2012, Poziom życia ludności w Polsce – determinanty i zróżnicowania, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, Katowice.Katon M.P., 2009, O gospodarstwie rolnym, (przekład z j. łacińskiego, wstęp i komentarze Ireneusz Mikołajczyk), Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.Ksenofont, 1857, Ekonomik, (przekład z j. greckiego Antoni Bronikowski), Nakładem Księgarni Jana Konstantego Żupańskiego, Poznań.Nowak S., 2011, Metodologia badań społecznych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.Pawłowski T., 1977, Pojęcia i metody współczesnej humanistyki, Ossolineum, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk.Pohorille M., 1985, Potrzeby, podział, konsumpcja, PWE, Warszawa.Rutkowski J., 1984, Rozwój gospodarczy i poziom życia, Seria: Z Prac Zakładu Badań Statystyczno-Ekonomicznych, z. 143, GUS, Warszawa.Stępień B., 2019, Wartość luksusu. Perspektywa konsumentów i przedsiębiorstw, PWE, Warszawa.Szczepański J., 1981, Konsumpcja a rozwój człowieka. Wstęp do antropologicznej teorii konsumpcji, PWE, Warszawa.Wiśniewski J.W., 2014, Ekonometrologia, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Studia i Prace Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania”, nr 36, t. 2, s. 131–143Zienkowski L., 1979, Poziom życia. Metody mierzenia i oceny, PWE, Warszawa.2(108)32

Economic growth and the standard of living. Social aspects of economic activity

The economic growth of development countries indicates that beside positive effects, manifesting themselves through the growth of material consumption and wealth of society, economic growth brings also negative effects. At some stage of economic growth those negative effects will equalize or exceed a positive effect, i.e. the growth of material wealth, and at that point economic development will lose its social sense. The growth of consumption and material well-being alone cannot be considered a sufficient measure of the social effect of the economic growth. An adequate, full expression of the social effect of the economic activity is the category of the standard of living The standard of living is the resultant of the level of needs and the level of real social consumption (understood widely, i.e. the consumption of the whole range of material and non-material goods and services, including the consumption of non-material services such as education, health protection, social security, etc.). The standard of living is determined by a set of economic, demographic and social factors. Of particular significance are economic determinants, among them the level and speed of the economic growth. The article presents in some detail the mothod of "translating" the direct effect of the economic growth, i.e. the GNP, into the social effect understood as the standard of living. There exists also a reverse correlation, i.e. the standard of living determines the level and speed of the economic growth. The higher the standard of living, the stronger its influence on the dynamics of economy. In the final part of the article the Author presents the way and conditions of that influence.Digitalizacja i deponowanie archiwalnych zeszytów RPEiS sfinansowane przez MNiSW w ramach realizacji umowy nr 541/P-DUN/201

Consumption Policy

Przemiany gospodarcze i społeczne w świecie w ostatnich dekadach, a szczególnie dynamiczny wzrost produkcji, procesy globalizacji, zmiany systemów wartości oraz wzrost zamożności ludzi zrodziły tzw. masową konsumpcję. Zmiany te nie odbywają się jednak zgodnie z jakimiś świadomie wyznaczonymi przez ludzi wzorcami, lecz są na ogół spontaniczne i chaotyczne. Szybko rosnąca, i podporządkowana tylko prawom rynku, konsumpcja niesie ze sobą nie tylko korzyści, ale i wielkie zagrożeń. W świetle tych ostatnich rysuje się konieczność aktywnych działań w zakresie kształtowania bieżącej i przyszłej konsumpcji, czyli potrzeba polityki konsumpcji. Podstawą polityki konsumpcji stanowić powinien tzw. perspektywiczny wzorzec konsumpcji. Głównym podmiotem tej polityki powinno być państwo - w szerokim rozumieniu tego pojęcia. Przedmiot polityki konsumpcji stanowiłyby problemy zaspokojenia poszczególnych rodzajów potrzeb (żywieniowych, mieszkaniowych, edukacyjnych itp.). W celu realizacji celów polityki konsumpcji wykorzystać należy różnorakie narzędzia - ekonomiczne, społeczno-kulturowe oraz administracyjne.The economic and social developments in the world in the recent decades, and particularly the dynamic growth of production, globalisation processes, changes in the value systems as well as growth of people's wealth have given rise to the so-called mass consumption. However, those changes do not take place in accordance with any consciously fixed by people patterns but they usually are spontaneous and chaotic. The quickly growing and subordinated only to the market rules consumption entails not only benefits but many threats, too. In the light of the latter, there is the need for active actions in the area of formation of the current and future consumption, i.e. the need for consumption policy. The consumption policy's base should be the so-called perspective consumption pattern. The main subject of this policy should be the state - in the broad sense of this notion. The consumption policy's object would be problems of satisfying particular types of needs (nutritional, housing, educational, etc.). For the purpose of implementation of the consumption policy there should be used various tools: economic, socio-cultural and administrative

New Economy and New Consumption

A tremendous scientific and technical development, which took place in the last decades of 20th century and the appearance of so called high technologies (also called new economy), hasn't resulted, however, in a fast economic growth of developed countries. It can be treated as a paradox. Why is it so? The majority of economists see the reason of this phenomenon in the supply side of economy. The author of the paper states that the reasons of stagnation of developed countries could be found in the demand side, precisely in its low growth. This insufficient demand is a result of little changes in the system of social needs and consumption. Consumption demand should be increased to induct the economic growth. This increase might be reached by a significant modernization of the consumption pattern - that means a decrease of the share of material goods consumption in the global volume of consumption, replaced by an increase of the share of social services consumption (cultural, education, health and recreation services). The current model of a highly materialized consumption has run out its development possibilities. Only modernized consumption, so called new consumption, could become an engine of the new economy, a source of a long term economic revival, reduction of unemployment, and so on.Zadanie pt. „Digitalizacja i udostępnienie w Cyfrowym Repozytorium Uniwersytetu Łódzkiego kolekcji czasopism naukowych wydawanych przez Uniwersytet Łódzki” nr 885/P-DUN/2014 zostało dofinansowane ze środków MNiSW w ramach działalności upowszechniającej nauk

Methods for Measuring the Social Effectiveness of Economic Growth

Measurements of the social effectiveness of management take on growing importance at a time of economic growth and social development. The existing range of technical and economic methods for measuring management effects is insufficient and does not permit a comprehensive assessment of the social rationality of contemporary economic processes. Consequently, it is necessary to intensify work on analyzing the social effectiveness of economic processes, particularly economic growth. Changes in population living standards best reflect the social effects of economic growth. The effectiveness of economic growth is a relationship between changes in the standard of living and the rate of economic growth as expressed by GDP growth indicators. The procedure for examining population living standards raises a lot of controversy. The standard of living is a category that comprises many different elements and cannot be measured directly. It requires indirect measurements based on a system of social indicators. To measure the standard of living, it is necessary to choose an appropriate set of indicators, and, through their statistical aggregation, build a composite (aggregate) index that will then become the basis for comparisons with economic growth indicators. On the basis of these comparisons, it is possible to formulate final opinions about the social effectiveness of economic growth. These procedures are presented in sections 3 and 4 of the article

Economic Development and Unemployment in Denmark After World War II (1945-1976)

In economic development of Denmark after World War II the following four periods (stages) may be distinguished: 1) pot-war revival — years 1945-1950, 2) period of stagnation — years 1951 - 1958, 3) period of revival and boom-years 1959 -1973, 4) recession after 1973. Volume and structure of unemployement have been varying. The correlation analysis, however, hals indicated that Denmark business outlook has only slightly determined the rate of unemiployment. There has not been found any correlation between the GNP growth rate and the unemployment rate lover than 6% it could be considered that one of the reasons of such considerable increase of unemployment has been decrease of the economy rate of growth. Business cycle has exerted significant influence on unemployment structure by sectors and divisions of economy as well as occupations, age of the unemployed and sex. Seasonality of unemployment has also been a subject to significant changes.Digitalizacja i deponowanie archiwalnych zeszytów RPEiS sfinansowane przez MNiSW w ramach realizacji umowy nr 541/P-DUN/201